Rutenyum, periyodik cetvelde “Ru” simgesi ile gösterilir ve 44 atom numarasına sahiptir. 1844 yılında, Karl Ernst Claus tarafından keşfedilen rutenyum, platin grubu metallerinin (PGM) bir üyesidir ve platin ve osmiyum ile birlikte platin cevherlerinde bulunur.
Rutenyum Elementi Özellikleri:
1. Fiziksel Özellikleri:
- Rutenyum, sert, beyaz bir metaldir ve platin gibi parlak bir yüzeye sahiptir.
- Erime noktası: 2,310 °C (4,190 °F)
- Kaynama noktası: 3,900 °C (7,052 °F)
- Yoğunluğu: 12,37 g/cm³’dür.
2. Kimyasal Özellikleri:
- Oksijen ve asitlere karşı oldukça dirençlidir.
- Rutenyum, birçok kimyasal reaksiyon sırasında pasif bir rol oynar.
- Oda sıcaklığında, diğer kimyasal elementlerle etkileşime girmemesine rağmen, yüksek sıcaklıklarda oksitlenir.
- En yaygın oksidasyon durumları +3 ve +4’tür.
3. İzotopları:
- Rutenyum, yedi kararlı izotopa sahiptir: Ru-96, Ru-98, Ru-99, Ru-100, Ru-101, Ru-102 ve Ru-104.
- Bu izotoplar, doğada çeşitli oranlarda bulunur.
Uygulamaları:
- Katalizör: Rutenyum, organik kimyasal reaksiyonları hızlandırmak için kullanılan bir katalizör olarak yaygın bir şekilde kullanılır.
- Elektronik: İnce film dirençler ve bazı elektronik cihazlarda kullanılır.
- Kaplama ve Alaşımlar: Diğer platin grubu metalleri ile alaşımlandırıldığında, sert ve dayanıklı alaşımlar oluşturur.
- Tıbbi Uygulamalar: Rutenyum bazı anti-kanser ilaçlarının geliştirilmesinde kullanılır.
Sağlık Etkileri:
- Rutenyumun toksisitesi düşüktür, ancak toz formunda solunması solunum sorunlarına neden olabilir.
- Uzun süreli veya yüksek dozda maruz kalma durumunda toksik etkiler gösterebilir.
Bulunabilirliği:
- Rutenyum, doğada çok nadiren bulunan bir elementtir.
- Genellikle platin ve nikel madenlerinde ve Urallar, Kuzey ve Güney Amerika’da bulunan platin cevherlerinde rastlanır.
Sonuç:
Rutenyum, kimyasal direnci, sertliği ve katalizör olarak etkinliği nedeniyle endüstriyel ve bilimsel birçok uygulamada kullanılmaktadır. Bu elementin kullanımı, günlük hayattan yüksek teknolojiye, çeşitli alanlarda görülmektedir. Ancak, maruz kalma ve kullanım sırasında güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir.
